ЭРЭШҮҮЛЭЙ ГУТАЛ


Пэнии

Эгээл түрүүлэн бии болоһон гутал хадаа годон гутал болоно. Годон гуталые элдэб зэрлиг ангай арһаар, годоор эсхэжэ бүтээдэг байгаа.

Буряад зоной үмдэдэг заншалта гутал хадаа эрмэгтэй гутал юм. Эрмэгтэй гутал гээшэ һэеы эрмэг доронь арһан ула барилсажа уллаһан, хониной арһа үһэтэй талаарнь досоошонь барижа будаһан түриитэй хүйтэндэ үмдэхэ гутал болоно. Харин дулаанай сагта шэрэмэл һэеы эрмэггүй, миин лэ арһан улатай гутал үмдэдэг байгаа. Тиимэ гуталые ябаган гутал гэдэг һэн. Мүн булгайр гутал, иишэг гутал, шархи гутал, сэмбэ гутал гэхэ мэтые үмдэдэг бэлэй. Шэмэрүүн үбэлэй болоходо, гутал дээгүүрээ дабхарлан, дугты, пэнии үмдэдэг байгаа. Дугты, пэнии гээшэ нэхы хониной арһа досоошонь харуулан оёһон богони түриитэй гутал юм.

Эрмэгтэй гуталай түриие хониной, мориной, гүрөөһэнэй арһаар оёдог бэлэй.

Үбэлэй эрмэгтэй гутал

Няамал гутал

Утаһатай эрмэгтэй гутал

ЭХЭНЭРЭЙ ГУТАЛ

Урда сагта буряад эхэнэрнүүд эрмэгтэй гутал, бэрсэ гутал, ябаган гутал, иишэг, дугты гэхэ мэтэ гуталнуудые үмдэдэг байгаа. Эдэ бүхы гуталнууд түхэл маягаараашье, оёгдохо талаараашье эрэшүүлэй гуталда адли юм. Гансал эхэнэрнүүдэй гуталай гоёолтонь, угалзань бүри һайханаар, гоёор хэгдэдэг бэлэй.

Үхибүүд мүн лэ иишэгэ, эрмэгтэй гутал үмдэдэг һэн.


Дондог БАЛЬЖИНИМАЕВ

Эрмэгтэй гутал


<< гэдэргээ гаршаг саашаа >>